Тэксты

Стыгматы святога Францішка ў мастацтве

Стыгматы святога Францішка, заснавальніка сэрафіцкага ордэна, з'яўляюцца адной з самых загадкавых і натхняльных з'яў у хрысціянскай гісторыі. Гэтыя святыя знакі, якія, паводле вераванняў, з'яўляюцца копіяй ран Хрыста, атрыманых падчас распяцця, былі ўпершыню заўважаны на целе Францішка Асізскага. Гісторыя абвяшчае, што ў 1224 годзе, падчас малітвы на гары Ла Верна, Францішак атрымаў стыгматы ад серафіма, які з'явіўся яму ў выглядзе ўкрыжаванага Хрыста. Гэта падзея стала кульмінацыяй яго духоўнага шляху і сімвалам яго поўнага яднання з Хрыстом у пакутах.

Выява стыгматаў святога Францішка стала папулярнай тэмай у мастацтве, асабліва ў эпоху Адраджэння. Мастакі таго часу, такія як Джота і Федэрыка Бароччы, стваралі творы, якія не толькі адлюстроўвалі іх майстэрства і індывідуальны стыль, але і перадавалі глыбокую духоўнасць і містычную сувязь Францішка з боскім. Фрэскі Джота ў капэле Бардзі касцёла Санта-Крочэ ў Фларэнцыі, створаныя прыкладна ў 1320-1325 гадах, малююць розныя сцэны з жыцця святога, уключаючы момант стыгматызацыі. Гэтыя працы адрозніваюцца выразнасцю і эмацыйнай насычанасцю, характэрнымі для ранняга Адраджэння.

Giotto di Bondone – Bardi Chapel: Stigmatisation of St Francis


1325-28, 390 x 370. Santa Croce, Florence




Федэрыка Бароччы, які працаваў у канцы XVI стагоддзя, таксама звярнуўся да гэтай тэмы, ствараючы гравюры з выявай стыгматызацыі. Яго тэхніка афорта, якая спалучаецца з разцом па медзі і сухой іголкай, дазваляла дасягнуць асаблівай тонкасці і глыбіні выявы. Бароччы імкнуўся перадаць не толькі фізічны, але і духоўны стан Францішка, што робіць яго працы асабліва каштоўнымі для разумення культурнага і рэлігійнага кантэксту таго часу.

Federico Barocci – Saint Francis of Assisi Receiving the Stigmata


c.1595. 169x119




Мастацтва таго перыяду было напоўнена сімвалізмам і алегорыямі, і стыгматы Францішка сталі магутным сімвалам самаахвяравання і веры. Мастакі выкарыстоўвалі розныя метады і стылі, каб перадаць гэты момант экстазу і боскага адкрыцця. Яны імкнуліся не проста адлюстраваць падзею, але і выклікаць у гледача глыбокія пачуцці і разважанні аб пакутах, каханні і веры.

Jan van Eyck – Saint Francis of Assisi Receiving the Stigmata


1430-40. 29x33

Сёння гэтыя творы мастацтва працягваюць натхняць і выклікаць захапленне сваёй прыгажосцю і глыбінёй. Яны служаць не толькі як гістарычныя сведчанні рэлігійных перакананняў таго часу, але і як напамін аб тым, што мастацтва можа быць магутным сродкам для перадачы духоўных ісцін і чалавечых эмоцый. Стыгматы святога Францішка і іх выява ў мастацтве застаюцца важнай часткай культурнай спадчыны, прапаноўваючы багаты матэрыял для даследаванняў і разважанняў аб узаемасувязі паміж верай і творчасцю.
FRANCISCALIA
Made on
Tilda